ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΠΙΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ / ..LANDSCAPE AND ARCHITECTURE (2012)

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ - ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ../....DEMOCRITUS UNIVERSITY OF THRACE - DEPARTMENT OF ARCHITECTURAL ENGINEERING
.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ / TEACHING STUFF

Διδακτική ομάδα : Δημήτρης Πολυχρονόπουλος, Αρχιτέκτων, Αναπληρωτής Καθηγητής ΔΠΘ,
Γρηγοριάδου Μαρία, Αρχιτέκτων,Λέκτορας ΠΔ407/80, Γούλιαρης Παναγιώτης,Αρχιτέκτων,Λέκτορας ΠΔ407/80

Teaching staff : Dimitris Polychronopoulos,Architect, Assoc. Prof. DUTH,
Grigoriadou Maria, Architect, Lecturer DUTH, Gouliaris Panagiotis, Architect, Lecturer DUTH
.


.

.

Εξάμηνο 4ο - 2ο έτος
...
.2nd year Design Studio

θέμα σύνθεσης

Τo μάθημα στο σύνολό του αφορά στην ανάγνωση και τη συγκρότηση μιας διαλεκτικής σχέσης του τόπου με την αρχιτεκτονική.

Το συνθετικό θέμα: "Σχεδιασμός και ένταξη κέντρου περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης στον ποταμό Νέστο", συντάσσεται και οργανώνεται σε έναν ιδιαίτερο τόπο με έντονα φυσικά χαρακτηριστικά στο "μονοπάτι των στενών του Νέστου".
Το μονοπάτι είναι λαξευμένο στο βράχο και δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα για την εξυπηρέτηση των εργατών που κατασκεύασαν τη σιδηροδρομική γραμμή. Ξεκινά από το χωριό Γαλάνη. Στο μεγαλύτερο τμήμα του κινείται παράλληλα με την κοίτη του ποταμού. Προς το τέλος της διαδρομής καταλήγει στον κεντρικό δρόμο που ενώνει τα Κομνηνά με τη Σταυρούπολη. Η διάσχιση των στενών του Νέστου από Σταυρούπολη προς Τοξότες αποτελεί πεζοπορική διαδρομή.
Στο συγκεκριμένο τμήμα της διαδρομής, όπου από την μορφή της βραχώδους πλαγιάς προκύπτει μικρή φυσική επιμήκης διαπλάτυνση, προτείνεται ο σχεδιασμός κέντρου περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης το μέγεθος του οποίου δε θα πρέπει να υπερβαίνει τα 70μ².
Αναλυτικά, περιλαμβάνει:
- χώρο πληροφόρησης του κοινού, στον οποίο θα μπορούν να
  τοποθετηθούν πανέλα με ενημερωτικό υλικό
- πωλητήριο βιβλίων,εντύπων
- μικρό χώρο για ανοικτό παρασκευαστήριο (καφέ, αναψυκτικά κλπ για τους επισκέπτες)
- χώροι στάσης και ξεκούρασης για τους περιηγητές βοηθητικοί
  χώροι και χώροι υγιεινής
- Δωμάτιο προσωρινής διαμονής για τον  υπεύθυνο του κέντρου 
 (εντός ή και εκτός του κτιριακού περιγράμματος)
Σημαντικό ζητούμενο αποτελεί η διαπραγμάτευση με το τοπίο, μέσω του σχεδιασμού πιθανών υπαίθριων διαμορφώσεων και εξωστών, ώστε να δοθεί, όπου αυτό είναι επιθυμητό, δυνατότητα στους χρήστες να έρθουν σε άμεση επαφή με το στοιχείο του νερού, λαμβάνοντας υπόψη και τις διαφορετικές ποιότητες θέασης που προσφέρει η περιοχή. Η έννοια του ορίου, τόσο με την παρουσία του υδάτινου στοιχείου, αλλά και τις έντονες εναλλαγές των φυσικών χαρακτηριστικών που καθορίζουν την υλικότητα του τόπου (νερό, βραχώδεις διαμορφώσεις, μικρές αμμώδεις όχθες) αποτελεί σημαντικό στοιχείο διερεύνησης. Επιπρόσθετα, σε ό,τι αφορά την κτιριακή δομή, διερευνάται συνθετικά η σχέση του μέσα με το έξω (με τις διαφορετικές περιοχές που προβάλλουν τις αντιθέσεις ανοικτού – κλειστού, φωτεινού - σκοτεινού, στάσης – κίνησης από το εσωτερικό προς τον περιβάλλοντα χώρο και αντίστροφα).
Κυρίαρχο στοιχείο αποτελεί η προσέγγιση -μεθοδολογία ανάγνωσης του τόπου και αξιολόγησης των χαρακτηριστικών του. Επιπλέον, το πως επηρεάζεται η διαδικασία αντίληψης του υποκειμένου σε σχέση με τον τόπο που το περιβάλλει, από τη διαμόρφωση των ορίων και τη συνθετική συγκρότηση της κατασκευής, καθώς αυτά επανακαθορίζουν δραστικά τις παραπάνω σχέσεις μέσα από την αρχιτεκτονική.
Η έννοια της "ένταξης" που αποτελεί βασικό αντικείμενο του μαθήματος, δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση με την αντιγραφή ή απομίμηση παραδοσιακών τύπων και μορφών, αλλά αντίθετα, στο θέμα, ζητείται η ανάπτυξη ενός σύγχρονου τρόπου αρχιτεκτονικής σκέψης στο ιδιαίτερο αυτό τοπίο.  Η κατασκευή οφείλει να φτάσει στα όρια της απορρόφησής της από τον τόπο, σταματώντας όμως εκεί που η "κτιριακότητα" είναι ακόμη διακριτή και η μορφή καθορίζεται με σαφήνεια και συνέπεια. Η προσαρμογή στο τοπίο και η «εναρμόνιση» με τα γύρω εναπόκεινται στην ειδική προσέγγιση της κάθε ομάδας και αποτελεί παράλληλα το κύριο συνθετικό διακύβευμα απέναντι στο οποίο καλούνται να τοποθετηθούν οι φοιτητές με όρους αρχιτεκτονικής που πηγάζουν από ένα σύγχρονο «λεξιλόγιο», χωρίς να εξαντλούν τον προϋπάρχοντα τόπο.
Οι κατασκευές αναπτύσσονται χωρίς να προσβάλλουν τον επιλεγμένο τόπο, αλλά δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες συνύπαρξης και ένταξης σαν να "υπήρχαν εκεί". Μέσα από αυτή τη θεώρηση, το υποκείμενο και οι κατασκευές που το αφορούν, γίνονται ο συνδετήριος κρίκος ανάμεσα στην ιδέα και τη φυσική πραγματικότητα και την ίδια ώρα ο καταλύτης για τη δημιουργία του χώρου.
Στη διάρκεια του μαθήματος θα πραγματοποιηθούν παρουσιάσεις, όπου εξετάζονται παραδείγματα από την Ελληνική και διεθνή αρχιτεκτονική, καθώς και θεωρητικά κείμενα που αφορούν στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σε φυσικό τοπίο και της προσέγγισής του ως προστιθέμενη αξία και ταυτόχρονα ως ιδιαίτερο ευάλωτο σύστημα, σε όλη την περίοδο της νεωτερικότητας μέχρι σήμερα. Στη συνέχεια των παρουσιάσεων θα ακολουθεί συζήτηση με τους φοιτητές.